گروه فرهنگ و هنر آذرانجمن؛ رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران در هفته های گذشته از پیشی گرفتن فرش هند به دنبال تحریم ها در ایران خبر داد. به گفته وی تا پیش از تحریم ها ایران دو سوم فرش دستبافت مورد نیاز آمریکا را تامین میکرد که در حال حاضر در جایگاه چهارم و یا پنجم قرار گرفته است.

حال آیا باید بازگشت کشور به جایگاه نخست را در گرو حل مشکلات بین المللی و برنامه های ترویجی و تبلیغی باید دانست، یا مسئولین را متهم به غفلت از اهمیت دادن به مسئله صادرات فرش در سرتاسر دنیا دانست، که معیشت هزاران نفر از بافندگان و تاجران این صنعت را تحت تاثیر خود قرار داده است.

بطور شفاف جایگاهمان را به فرش هند واگذار کرده ایم

سعید احباب، کارشناس حوزه فرش در تبریز در گفتگو با خبرنگار آذرانجمن در خصوص پیشی گرفتن فرش هند از فرش ایران (تبریز) عنوان کرد: مدتی است که فعالان حوزه فرش از موضوع پیشی گرفتن صادرات فرش هند به جای جای دنیا آگاه هستند به معنای اینکه ما بطور کلی و شفاف جایگاهمان را به فرش هندوستان واگذار کرده ایم.

فرش تبریز از لحاظ کیفیت و ارزش هنری قابل مقایسه با فرش ارزان قیمت کشور هند نیست

وی در خصوص علت این موضوع گفت: فرش تبریز را از لحاظ کیفیت، ارزش هنری و استقامت نمی‌توان با محصولات کشور هند مقایسه کرد باید توجه داشت که گره ترکی که دارای مهارت خاص و نیازمند زمان بیشتر برای بافت دارد جایگاه و قدمت چندین هزار ساله ای داراست که بجز آذربایجان نمی‌توان جای دیگری گره ترکی را پیدا کرد؛ بر این اساس چون فرش هند به لحاظ قیمت ارزانتر بوده و مجتمع قالیبافی آن‌ها بصورت مدیریت کلان انجام می‌شود و همچنین بدلیل پیشرفتشان در حوزه بازاریابی بین‌المللی، از ما پیشی گرفتند.

به دلیل تحریم های صورت گرفته ۳۰ الی ۲۵ درصد از صادرات فرش افت کرده!

تاجر فرش در بازار بزرگ تبریز با بیان اینکه کمبود ها ما را از این قافله عقب رانده؛ افزود: نمیتوان از لحاظ استقامت و هنری فرش تبریز را مقایسه کرد ولی به دلیل تحریم های صورت گرفته ۳۰ الی ۲۵  درصد از صادرات افت کرده که در کنار آن مشکلات مدیریتی هم باعث رکود بیشتر بازار شده است. از جمله آن مشکلات مدیریتی، تعهد ارزی بود که جوابگوی نیاز بازار نبوده و رغبت صادرکنندگان فرش به کشورهای مختلف را کم کرد به همین دلیل انتظارمان بر حذف تعهد ارزیست تا این ضرر رسیده به کل بازار را به مرور جبران کند.

چرا نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس در مورد بیمه قالی‌بافان قدمی بر نمی‌دارند؟

وی اضافه کرد: مجتمع و کارگاههای بافندگی در کشور هند از طرف دولت حمایت می‌شود تا هزینه های تولید کم شود و مدیریت دولت بر این کارگاه‌ها اعمال شود اما در کشور برعکس این موضوع است یعنی سعی می‌کنند با به حداقل رساندن تعداد نفرات بیمه شده از طریق بیمه بافندگان، هزینه های سربار دولت را کم کنند اما برعکس اگر قسمتی از هزینه‌های بیمه را دولت متقبل شود باعث ایجاد اشتیاق و شوق بیشتر برای تولیدکنندگان و کسانی که مدتیست در این فضا فعال نیستند می‌شود، یا سوال اینجاست که چرا نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس در مورد بیمه قالی‌بافان قدمی بر نمی‌دارند؟

 سفارت های خارجی‌ ایران در سیستم تجاری و اقتصادی غیر فعال است

وی در مورد دلیل دیگر پیشروی هند در صادرات فرش توضیح می‌دهد: اینکه خواهان فرش هندوستان روز به روز بیشتر می‌شود دلیل بر این است که در سفارت های آن ها کاردان های خارجی و اقتصادی با ایجاد زمینه همکاری در کارگاه های بافندگی بر اساس نیاز هر جوامع روز دنیا، تولیدات خاصی را انجام می‌دهند و آشکار است که این بخش از فعالیت های ما غیرفعال بوده و بخش سفارت های خارجی‌ ایران در سیستم تجاری ما اهمیتی بر این موضوع قائل نشده است تا صدای بلند آوازه فرش تبریز را به گوش جهانیان برساند.

فرش تبریز را با برند ترکیه به بازار جهانی می‌فروشند

وی از مهاجرت طراحان فرش تبریز به کشور ترکیه خبر داد و اظهار کرد: علاوه بر هندوستان بخاطر بازاریابی مناسب و تولیدات ارزان قیمت در کشور های ترکیه، مصر و افغانستان، وضعیت فرش بطور کلی تغییر یافته و نسل جدید طراحان ما با مهاجرت و عرضه توانایی‌های خود در کشور ترکیه مورد استقبال قرار گرفته اند و حتی برخی مواقع شاهد هستیم که فرش تبریز را با مارک ترکیه به بازار جهانی می‌فروشند و جمهوری آذربایجان نیز با اینکه از لحاظ تولیدات فرش قدمت زیادی دارد در حوزه صنعتی اخیرا فعال شده و همچنین با خرید دستگاه های تولید فرش، به این چرخه ورود پیدا کرده است.

فرش ایستگاهی برای تقویت اقتصاد ممکلت است

وی ادامه داد: فرش یک کالای لوکس نیست که به معنی حمایت از تولید کننده کالای لوکس باشد؛ خودرو در کارخانه تولید می‌شود و تجهیزات آن مستقیم و یا غیر مستقیم به دولت ارتباط دارد و از لحاظ حمایتی نیز مورد عنایت قرار می‌گیرد و اما در تولیدات فرش دیدگاه کلان وجود ندارد و سطحی نگر هستیم اما باید در نظر داشت که فرش ایستگاهی برای تقویت اقتصاد ممکلت است.

احباب در خصوص ضعف در حوزه تبلیغات برند فرش تبریز گفت: از بخش تبلیغ و فرهنگسازی غافل مانده ایم، در نسل جدید کجا دیده اید که برنامه ای در خصوص اهمیت فرش تبریز از لحاظ استقامت و هنر تهیه شود؟ بالاترین سطح برند های دنیا همانند بنز با توجه به اینکه در کل دنیا مشهوریت را به نام خود زده باز هم در تمامی تلویزیون های دنیا به معرفی بیشتر تولیدات خود می‌کند زیرا میداند اگر از بازار تبلیغ عقب بمانند رقیب جلو خواهد زد؛ ما نیز باید از روش های مختلف تبلیغ استفاده کنیم و بتوانیم فرش تبریز را به بازار های جهانی بشناسانیم.

ما برند تبریز پایتخت جهانی فرش را در شهر خود تحریم کرده ایم

وی از نبود فرهنگسازی فرش در سطح تبریز با توجه به مشهور بودنش به پایتخت بافت جهانی فرش گلایه کرد و گفت: در این شهر المانی از فرش تبریز را نمی‌توان پیدا کرد؛ در چهارراه‌ منصور المانی درست کردند که به وضوح هم مشخص نیست چه طرحی قرار گرفته است. یک بنر کوچکی هم در شهر نمی‌توان پیدا کرد که نشانی از پایتخت بودن شهر تبریز در قدمت فرش را نشان دهد. ما این برند را در شهر خود تحریم کرده ایم یا عملا نمی‌خواهیم تبلیغ کنیم به همین خاطر حال و هوای این وجود ندارد که در تبریز برندی به نام فرش تبریز وجود دارد.

فروشندگان فرش در تبریز شغل های خود را تغییر می‌دهند

وی خواستار شد: امیدواریم مسئولان ما نیز از این قشر آسیب پذیر تولید کننده و قالیباف حمایت کنند زیرا عملا بخش اقتصادی فرش تقریبا متوقف شده و کاملا محسوس است که فروشندگان فرش در تبریز شغل های خود را تغییر می‌دهند و بخصوص در بازار جهانی سرپوشیده تبریز نیز مغازه های قدیمی به تولیدات دیگر واگذار می شود و اگر حمایت بخش دولتی و یا خصوصی اعمال نشود این امر بطور کلی حال و هوای بازار بزرگ تبریز از تغییر خواهد داد.

وی بیان کرد: فرش میراث، فرهنگ و گذشته این مردم است و انتظار می‌رود این امانت به دست نسل آینده برسد تا نسل آینده هم به سرزنش ما دست نزند که شما توانایی محافظت از میراث خود را نداشته اید.